Ouderen worden van alle kanten gepakt - Knulligheid vierde hoogtij bij de politie
Het jaar van Jolanda en Jomanda
Wie de kranten van het afgelopen jaar doorbladert, komt daarin weinig
vrolijks tegen. Een 'rampjaar' mag je het niet noemen (hoewel het dat voor
sommigen wel werd), maar leuk was anders. Een persoonlijke greep uit het vele
nieuws.
Door Rob Ruggenberg
Eigenlijk hadden de Verenigde Naties 1994 uitgeroepen tot het Internationale
Jaar Van Het Gezin, maar dat heeft niet geholpen. Van het gezinsleven zagen wij
in Nederland dit jaar vooral de teloorgang. En dan hebben we het niet alleen
over prinses Christina, die het na negentien jaar huwelijk met Jorge welletjes
vond, of over Jolanda die aan haar gezinsleven in Epe evenmin veel vreugde
beleefde.
Het CBS becijferde dit jaar een record aantal echtscheidingen: 30.000. Daar
waren 45.000 kinderen bij betrokken - een kwart van het aantal dat jaarlijks in
ons land wordt geboren.
Eén op de drie huwelijken strandt nu binnen vijf jaar. En volgens het
feministische maandblad Opzij maakt vervolgens bij twee van elke drie
echtscheidingen de vrouw de gang naar de bijstand.
Vooral onder vrouwen heerst kennelijk zoveel treurigheid dat de Riaggs de
toeloop niet meer aankunnen.
Kinderen
Gemiddeld een keer per week stond in deze krant een bericht dat weer een
vader verdacht werd van incest met zijn dochter, of dat weer een man of vrouw
was opgepakt wegens van ontucht met andermans kinderen. In december werd zelfs
een hele kinderpornobende opgepakt.
Het gruwelijkste geval deed zich voor in Almelo, waar een 30-jarige moeder
toestond dat haar dochters van 2, 5 en 8 jaar oud in een andere kamer
regelmatig door wel vijf mannen tegelijk werden misbruikt.
De moeder reageerde
niet als ze de vastgebonden en soms bedwelmde kinderen hoorde gillen. De
betrokkenen werden tot zes jaar cel veroordeeld - zou je zulke types niet beter met een koffertje heroine naar Singapore kunnen sturen?
Spraakmakend ook waren de aanklachten wegens seksueel misbruik tegen mensen
aan wie kinderen juist waren toevertrouwd: een 36-jarige groepsleider die in
Wassenaarse kinderinstellingen jarenlang ongehinderd zijn gang kon gaan, een
45-jarige oud-conciërge van een Bossche basisschool, een 39-jarige Tilburgse
trainer van een handbalvereniging en een Helmondse wethouder, die in de tijd
dat hij schoolhoofd was ook al zijn handen niet had kunnen thuishouden.
Treurigheid
Van een diepe treurigheid waren de zaken die zich afspeelden rond Jolanda,
die zich overigens gaandeweg Yolanda liet noemen. Jolanda werd beroemd nadat
zij deze zomer op de buis in vijf afleveringen uitvoerig en wel erg
gedetailleerd verslag deed over wat zich bij haar thuis te Epe en bij anderen
had afgespeeld.
Er verscheen een boek waarin de schrijver meedeelde dat het
Jolanda-proces "niet alleen shockerend is, maar voor het grootste deel
spannend, amusant en intrigerend". Dat stond er nogal cru, maar velen hebben
het vast als zodanig ervaren.
NS dagtochtje
Nabij die verschrikkelijke Veluwe, in Tiel dus, werden prompt drie tehuizen
voor incest-slachtoffers en mishandelde vrouwen geopend. Initiatiefneemster was
Jomanda Onderwater, onze hedendaagse kruising van heilige en kwakzalver.
Half Nederland is inmiddels met met een NS-dagtochtje bij Jomanda geweest. Het is
een soort circus maar veel leuker. Jomanda zendt in haar lichtblauwe outfit
onzichtbare stralen in het rond, terwijl gelovigen en andere ongelukkigen in
pure devotie van hun stoel rollen. Daar kan geen kerk tegenop. Binnenkort
krijgt Jomanda dan ook een eigen tv-show.
Het is een lucratief zaakje: Jomanda's boekhouder telde in de eerste zes
maanden van dit jaar 159.000 bezoekers f. 10 toegang. Haar aanbidders kopen
bovendien voor tonnen aan ingestraalde prullaria. Volgens die halfjaarcijfers
ging voor f. 800.000 aan ingestraalde sleutelhangers over de toonbank en voor
nog eens f. 193.000 aan ingestraald spa-water.
Geen wonder dus dat Jomanda het
aan de stok kreeg met de belastingdienst, die ongevoelig bleek voor haar
uitstralingen, en die gewoon geld wil zien.
Wuft strand
Die belastingdienst had dit jaar ook veel belangstelling voor de familie Van
der Valk. Wekenlang konden we genieten van een soort Bold and Beautiful,
ingeleid met de spectaculaire arrestatie van de slechts in zwembroek geklede en
luid tierende godfather Gerrit op een wuft strand op Curaçao.
Alle ingredienten voor een soap-serie waren er, zoals de opsluiting van de
mooie en zwangere Effie, en heel veel familie-intriges. In hoeverre de
toekan-bazen de kluit (lees: onze samenleving) beduveld hebben komen we volgend
jaar pas te weten, als de familie voor de rechter verschijnt.
Van een andere groot-ondernemer, toevallig een aangetrouwd familielid van
voornoemden, weten we het inmiddels al wel: de gladde zakenman Joep van den
Nieuwenhuyzen, echtgenoot van Carlita van der Valk, werd tot zes maanden
veroordeeld. Hij werd schuldig bevonden aan voorwetenschap bij handel in
aandelen van het failliete Bossche automatiseringsbedrijf HCS.
Stoppen?
Nog niet veroordeeld maar alvast wel ontslagen werd burgemeester H. Riem
(53) van Brunssum, die geheime stukken had doorgesluisd naar bevriende
Limburgse aannemers.
De Brabantse gedeputeerde De Geus, in deze krant scherp
ondervraagd over toelaatbaarheid van innige contacten tussen bestuurders en
aannemers, riep uit: "Als ik niet eens meer een verjaarspartijtje van een
aannemer mag bezoeken, stop ik er mee."
We hebben nog niet gehoord dat-ie is
gestopt.
Een andere burgemeester die sneuvelde was J. van Dun van Loon op Zand. Hij
reed zijn auto 's morgens vroeg in een sloot, terwijl hij dronken was - en
terwijl naast hem een vrouw zat 'die niet de zijne was', zoals nogal mysterieus
in deze krant stond.
Wie die vrouw dan wel was, weten alleen ingewijden, dat
wil dus zeggen: alle inwoners van Loon op Zand.
Lijken uit de kast
Dat hoge bomen wind vangen weet inmiddels ook de Bossche procureur-generaal
Rolph Gonsalves, bijgenaamd de IJzeren PG. De VPRO-radio trok een deur open en
hup, daar rolden oude Papoea-lijken uit de kast.
De zaak bleek aangekaart door een neef van de voormalige procureur-generaal Von Meyenfeldt die niet kon verkroppen dat de toenmalige bestuursambtenaar Gonsalves nooit was vervolgd voor het doodschieten van enkele Papoea's.
Gonsalves mocht van de politiek in functie blijven - maar wat ook bleef is
de gedachte dat een van de hoogste justitie-ambtenaren in ons land in
crisissituaties telkenmale zijn hoofd verloor en als een wildeman tekeer ging.
Dat is in een tijd dat de justitie toch al onder schot ligt, geen
hoopgevende gedachte. Er schijnen in ons land nu 100 georganiseerde bendes
actief te zijn; 40 procent daarvan bestaat uit buitenlanders.
Gonsalves (dezelfde) riep in november vanuit een politiecongres in Napels dat de hele
wereld vol bewondering kijkt naar de manier waarop Nederland die boeven
aanpakt.
Dat is mogelijk, maar na de IRT-affaire, die in mei de ministers Hirsch
Ballin en Van Thijn de kop kostte, overheerst toch vooral de indruk dat bij
politie en justitie onkunde en knulligheid hoogtij vieren. Heel wat zware
criminelen ontsprongen dit jaar de dans, soms met behulp van bij justitie
ontvreemde computer-diskettes.
Luchtkooi
Niettemin werden dit jaar zoveel mensen opgesloten dat ruimtegebrek
ontstond. Vanaf augustus mochten daarom twee gevangenen samen in een cel worden
gestopt. Daarbij ging het onderhand vaker om buitenlanders die niks misdaan
hebben, dan om criminelen. In Tilburg werd de Willem II-kazerne als gevangenis
voor 400 illegale buitenlanders ingericht, compleet met een enorme luchtkooi
- alsof het beesten zijn.
Voor degenen die aan de borreltafel plegen te roepen dat er nu meer
vreemdelingen rondlopen dan Nederlanders, is wellicht interessant te vernemen
dat op onze bevolking van 15,4 miljoen, na de Turken (203.000) en de Marokkanen
(165.000), nu de Duitsers (52.300) en Britten (44.800) de grootste groepen
buitenlanders vormen.
Juist die Duitsers lijken het minst geliefd - en niet alleen omdat ze onze
tomaten niet meer lusten. Een onderzoek begin dit jaar wees uit dat bijna de
helft van onze jeugd Duitsland een oorlogszuchtige natie vindt.
De Wilhelms Universiteit in Munster schrok daar verschrikkelijk van en deed
een eigen onderzoek. Resultaat: ruim 83 pct van de Nederlanders vindt de
Duitsers 'iets tot erg arrogant'` en 24 procent vindt de Duitsers 'weinig tot
helemaal niet sympathiek'.
Het merkwaardigst was dat deze oordelen parallel
liepen aan wat de Duitsers van zichzelf vonden.
Beklad
Het zuiden vierde dit jaar al de eigen bevrijding, compleet met veel
optochten en trompetgeschal. Een nieuw monument in Vught, ter herdenking van de
slachtoffers van Sachsenhausen, werd door onnozele pubers prompt met
hakenkruizen beklad.
Maar eigenlijk was dat niet zo erg, want de hoopgevende en
hartverwarmende reactie er op hadden we niet graag gemist: schoolkinderen die
bij het monument massaal hun afschuw kwamen betuigen en daar gedichtjes
voorlazen: 'Een hakenkruis, dat is niet pluis'. "Zoveel als je vandaag leert,
leer je nooit meer", zei een schoolhoofd tegen de leerlingen.
Ondertussen is het nog steeds de vraag of Duitsers volgend jaar welkom zijn
bij onze officiele 5-mei viering. In het afgelopen jaar werd de relatie met
onze oosterburen er in ieder geval niet beter op. Dat kwam vooral ook door de
beschamende vertoning in juni op het Griekse eiland Corfu, waar Lubbers
tevergeefs probeerde om tot voorzitter van de Europese Commissie te worden
gekozen.
Naar later uitlekte was dit een streek van de Duitse bondskanselier Kohl,
die Lubbers tevoren via een onderonsje had laten weten: 'Als Nederland de
vestiging van de Europese Bank in Frankfurt niet steunt, kun jij dat
EC-voorzitterschap wel vergeten.' De Duitsers noemden dat een hint, wij noemen
dat gewoon chantage.
Nachtmerrie
Zo eindigde voor Lubbers zijn glorieuze regeertijdperk in een nachtmerrie.
Daaraan droeg natuurlijk ook bij de afgang van het CDA, dat hij twaalf jaar had
geleid. Zijn onhandige machtsoverdracht aan de Man met de IJzeren Ogen, zoals
de koele Brinkman in den lande werd genoemd, werkte negatief uit.
Daar kwam het
CDA-gestuntel rond de aow bovenop en tenslotte onthulde de KRO-tv een
commissariaat van Brinkman bij een twijfelachtig bedrijf. Dit alles kostte het
CDA twintig Kamerzetels.
Bij die verkiezingen verloor de PvdA ook twaalf zetels, maar werd toch de
grootste partij. D66 won er twaalf en de VVD won er negen - en zo ontstond, na
107 dagen harrewarren, tenslotte Paars. Op de dag dat die coalitie een feit
werd, stapte Brinkman eindelijk op.
De alom verfoeide Centrum Democraten sprongen van een naar drie Kamerzetels.
Maar inmiddels is van Janmaats partij gelukkig niks meer over: de ene helft zit
in de bak wegens fraude, vuurwapenbezit, drugshandel of brandstichting - en de
andere helft is geroyeerd of overgelopen naar een andere extreme splinter.
Eigenzinnig
De grootste verrassing bij die verkiezingen was echter de entree van de
Ouderenpartij met zes Kamerleden - van wie er een, de eigenzinnige Theo
Hendriks (66), al snel een eigen winkel begon.
Die ouderenpartij kwam er niet voor niks, want niet alleen het CDA had/heeft
het op de aow gemunt. Er zijn bijna 400.000 mensen die alleen aow hebben
(f. 1240 netto per maand) en daarmee kom je zeker f. 100 tekort om fatsoenlijk te
kunnen leven. Geen jonge politicus die je daar nu, na de verkiezingen, nog over
hoort.
De ouderen worden van alle kanten gepakt. Zelfs de fiscus had het dit jaar
speciaal gemunt op mensen die meer dan f. 1000 buitengewone lasten opvoerden:
veelal bejaarden dus en chronisch zieken met hoge medische kosten.
De wao'ers onder hen hebben het dubbel moeilijk. Het begrip 'passende
arbeid' werd vervangen door het 'gangbare arbeid'. Alvast 100.000 wao'ers
herkeurd en het ziet er naar uit dat met dit alomvattend criterium zeker de
helft de uitkering kwijtraakt. Zij moeten een baantje zoeken.
Nou is het met 'gangbare' baantjes in het bedrijfsleven nog steeds niet goed
gesteld. Zo verdwijnen na de privatisering tot KPN bij de posterijen elfduizend
banen - plus een hoop brievenbussen. De post maakte dit jaar niettemin extra
veel reclame: 'Voor vijf uur gepost, morgen bezorgd'. Dat betekende dus gewoon
dat de late buslichting stiekem was afgeschaft.
En als de Nederlandse staat in juli geen miljard gulden in Fokker had
gestopt, hadden we ook geen nationale vliegtuigfabriek meer gehad (die hebben
we eigenlijk toch al niet meer sinds het bedrijf aan de Duitsers is verkocht).
Sterven
We hebben ook al bijna geen bestel meer. Het sterven van de omroepen gaat
langzaam en is pijnlijk. Veronica nam het voortouw om commercieel te gaan en
Joop van den Ende wordt een soort Berlusconi.
Helaas blijken zijn simpele, om
niet te zeggen infantiele vormen van amusement beter aan te slaan dan zijn
pretentieuzer werk. Neem Cyrano, die op Broadway werd gelanceerd. Terwijl Van
den Ende volhield dat zijn musical daar 175 voorstellingen lang een kassucces
was, zat er in werkelijkheid geen hond in de zaal en sprak het Amerikaanse
vaktijdschrift Variety van 'de grootste Broadway-flop aller tijden'.
Drank
Een bedrijfstak die het ook moeilijk heeft is de drankenhandel. Je zou het
in het verkeer niet zeggen, maar het aantal Nederlanders dat alcohol drinkt
blijkt de laatste tien jaar gezakt van 47 naar 43 procent. De slijtersbranche
kondigde acties aan om het drankgebruik weer te doen toenemen.
Ook de tabaksindustrie krijgt het steeds moeilijker. Het opschrift op
rookwaren dat roken misschien niet goed voor je is werd in oktober bij
koninklijk besluit stilzwijgend vervangen door het veel dreigender: 'Brengt de
gezondheid ernstige schade toe'.
De Wereld Gezondheids Organisatie becijferde
dat de helft van alle rokers sterft aan de gevolgen van het roken, en de helft
daarvan doet zulks op middelbare leeftijd. Dat schijnt overigens goed te zijn
voor de schatkist.
Naar verhouding roken steeds meer vrouwen; dat hoort kennelijk ook bij de
emancipatie. Het aantal vrouwen met longkanker steeg dit jaar dan ook weer
sterk, terwijl het bij mannen constant blijft, zo bleek begin december uit
cijfers van de Nederlandse kankercentra.
Aids
Nieuws van het aids-front was dat in Amsterdam nu een op de twintig homo's
besmet is met het hiv-virus. In die stad werd aids dit jaar de belangrijkste
doodsoorzaak onder mannen tussen 25 en 55 jaar. De GGD in Den Bosch schatte dat
in het zuiden een op de dertig homo's seropositief is.
Tenslotte dient nog gemeld dat dit jaar veel mensen last hadden van
zonnesteek. Het was dan ook de warmste, verrukkelijkste zomer sinds drie
eeuwen. Het was ook een bliksemse zomer: 500.000 onweers-inslagen (viermaal
zoveel als normaal), met als klapstuk de nacht van 14 op 15 juli, toen 70.000
inslagen werden geregistreerd.
Maar het ziet er naar uit dat we de komende
nacht nog meer lawaai kunnen verwachten.
© 1995 Rob Ruggenberg.
Last modified: 10-03-95